Czy niedzielne, słoneczne popołudnie to odpowiedni czas na pisanie posta na blogu? NIE! Ewidentnie i niezaprzeczalnie, nie! Jak dobrze, że większość tego tekstu napisałam już ponad miesiąc temu, tak to umknąłby mi piękny dzień 🙂 Jednak przyznam skrycie, że mam nadzieję iż jest to odpowiedni moment na czytanie na świeżym powietrzu oraz, że właśnie w ten sposób uskuteczniasz poznawanie historii wachlarzy. W poprzednich odcinkach mogłaś dowiedzieć się czym wachlowano się w starożytności i średniowieczu (klik) oraz od czasu renesansu do XVIII wieku (klik). Na koniec omawiania wachlarzy wykorzystywanych na terenie Europy i Ameryki Północnej pozostawiłam XIX stulecie i początek XX wieku, gdyż są tak bogate w przykłady i modele, że wymagały oddzielnego wpisu.
XIX WIECZNE BOGACTWO ZASTOSOWAŃ I WZORÓW
Wachlarz nigdy nie stracił swej pierwotnej funkcji chłodzenia i odganiania nieproszonych gości, zyskał jednak nowe znaczenia. Oprócz akcesorium języka miłości mógł także służyć jako karnet w trakcie tańców albo notatnik. Częstokroć korzystały z nich różne przybytki, drukowano na nich programy przedstawień i oper. Chętnie także upamiętniano na wachlarzach ważne wydarzenia i stosowano je jako nośnik reklamy i reprodukcji znanych arcydzieł malarstwa.
Wiek XIX można uznać za kompilację stylów i wzorów, nie tylko w świecie wachlarzy. Równolegle używano bardzo wielu modeli, od płytkowych, przez papierowe, wykonane z tkanin i obszywane cekinami. Modne były wersje personalizowane z możliwością wygrawerowania monogramu właścicielki. Im bliżej XX wieku, tym więcej jest wersji jedwabnych zdobionych delikatnym malunkiem, a odbiciem wpływu wachlarzy z Japonii jest odejście od asymetrii w ich zdobieniu.
KORONKI, PIÓRKA, CEKINY
Rozchwytywane były także koronkowe okazy rozciągnięte na stelażach z perłowca lub szylkretu (o nim również dowiesz się z CIEKAWSKIEGO CZWARTKU), a do łask wróciły wachlarze z piór. Do ich tworzenia używano piór strusich z ferm stworzonych w tym celu na terenie Afryki oraz egzotycznych ptaków ze wszelkich stron świata. Zachował się zwyczaj, że tylko dojrzałe i zamężne damy mogły stosować naturalne pióra. Pannom pozostały wachlarze złożone z segmentów, których pokrycie z tkaniny lub papieru imitowało pojedyncze pióra.
WOJENNA ZAWIERUCHA I ORIENTALNY PRZEPYCH 20 LECIA MIĘDZYWOJENNEGO
To już ostatnie tchnienie europejskich wachlarzy. Pierwsza Wojna Światowa przerwała cały ten blichtr i odstawiła w zapomnienie wiele akcesoriów, które trwały nieprzerwanie przez wieki. Okres dwudziestolecia międzywojennego był próbą powrotu do bogactwa bodźców z odrobiną nowej, bardziej geometrycznej formy oraz orientalnych wzorów, promowanych już wcześniej przez Paula Poireta.
Z tego czasu pochodzą wielkie wachlarze z piór stosowane głównie w trakcie rewii i przedstawień, dużo mniej już było form użytkowych. Po kolejnej wojnie wachlarze już nie wróciły do łask, oczywiście od czasu do czasu możemy natrafić na zdjęcie jakiejś gwiazdy z tym akcesorium, ale jest to tylko chwilowy dodatek. Zatem tu kończy się historia wachlarzy w świecie zachodu.
HISTORIA WACHLARZY W PRZEDMIOTACH
To już prawie finisz… tekstu, ale nie zdjęć 😛 W trakcie poszukiwań ilustracji do wpisów o wachlarzach trafiłam na bardzo wiele przedmiotów, inspirowanych ich kształtem. Broszki, pudełeczka, tkaniny… jest tego naprawdę przeogromna ilość i wszyściutkie takie cudne! Wbrew pozorom nie pokazałam Ci wszystkich fotografii wachlarzy, jakie udało mi się zebrać, wybór był naprawdę trudny.
Ufff… dziękuję i przepraszam za rozwlekłość, choć z drugiej strony tylko ja wiem z jakiej ilości materiału zrezygnowałam. W następnym odcinku odpoczniemy od wachlarzy, przydałoby się przyjrzeć czemuś bardziej biżuteryjnemu 😀 Natomiast za jakiś czas, gdy zatęsknię za wachlarzami dowiesz się co nieco o egzemplarzach używanych na Wschodzie.