Agat, tak nazywał się jeden z psów w moim rodzinnym domu. Gdy byłam dzieckiem nie wiedziałam, iż jest to nazwa kamienia, który potrafi zachwycać niezliczoną ilości odcieni i prążków. Mama zawsze mówiła, że Agat jest agatem ze względu na swoją czarną sierść, bo ten kamień jest czarny… Po latach moja wiedza na jego temat (kamienia) została mocno zmodyfikowana, bo tak naprawdę czarny agat bez paseczków lub tylko z białymi jest już onyksem 🙂 A tak w ogóle i szczególe, to między innymi razem z karneolem, chryzoprazem i sardonyksem należy do rodziny CHALCEDONÓW.
NO TO KRĘCIMY!
Nim jednak rzucimy się w wir historii o agatach, chciałabym pokazać Ci film z powstawania mojego wisiora – SZEPTY NOCY. Ten film jest trochę inny od poprzednich, nie zobaczysz na nim cięcia, ani lutowania, za to pierwszy raz będziesz mogła ujrzeć proces szkicowania, rzecz jasna w przyspieszonym tempie 😉 Ciekawa jestem, czy zgadniesz cóż to za nietypowy materiał wkradł się pomiędzy srebrne blachy?
CHALCEDONY
Ten wpis jest o agatach, totalnie i niezaprzeczalnie! Jednakże nie byłabym sobą, gdybym nie napisała kilku słów o całej rodzinie chalcedonów, które z kolei zaliczamy do kwarców. Takie to jest wszystko poplątane, zatem nie będzie błędem, gdy agat nazwiemy kwarcem albo chalcedonem. Chociaż ktoś mógłby pomyśleć, że jesteśmy niespełna rozumu, no bo przeca widać, że mamy do czynienia z agatem 😉
Chalcedon swą nazwę wziął od miasta nad Bosforem zwanego Chalcedon / Chalkedon, położonego niedaleko dzisiejszego Istambułu. Istnieje wiele odmian kolorystycznych tego minerału, a niektóre z nich zyskały odmienne nazwy. Dwie główne odmiany, to chalcedon o jednorodnej barwie (szary błękit) oraz agat z charakterystycznym, pasiastym wzorem. Poniżej pokusiłam się o wymienienie pozostałych członków tej rodziny wraz z ich kolorystyką:
- Karneol – od czerwonego do czerwonobrązowego.
- Sard i sardonyks – od jasnobrązowego do brunatnego
- Chryzopraz – jasnozielony
- Heliotrop (krwawnik) – zielony z czerwonymi plamkami
- Jaspis – najczęściej jest czerwony, ale występuje także w odcieniach żółtych, beżowych, brązowych, czy zielonkawo szarych.
- Onyks – od czarnego do biało czarnego
- Krzemień i rogowiec – szary lub czarny, niegdyś stosowane do wyrobu grotów strzał.
KWIECIEŃ – AGAT
Jesteś fanką sklepu SKARBY NATURY? To zapewne już się domyślasz, że agat jest kolejnym z konkursowych kamyczków w KONKURS KAMIEŃ MIESIĄCA 2018. Chciałam Ci tylko przypomnieć, że wszelkie szczegóły odnajdziesz w REGULAMINIE oraz na GRUPIE NA FACEBOOKU. Śmiało możesz też pisać do Kasi lub do mnie, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości 🙂 Nagrody czekają do zgarnięcia, wystarczy, że:
- Wykonasz biżuterię z agatem (technika dowolna).
- Do końca miesiąca (marca 2018) wyślesz jej zdjęcie (min. 1000 x 1000 px) na adres: konkursyskarbynatury@gmail.com
- Z pokazaniem światu swojej biżuterii cierpliwie poczekasz do 5 dnia kwietnia, gdy zostanie opublikowany album z pracami konkursowymi na fan page Skarbów Natury.
Tymczasem do woli możesz cieszyć się 20% zniżką, która do końca marca obowiązuje na wszystkie agaty dostępne w SKARBACH NATURY. Ceny zostały już obniżone, więc możesz sobie porównać ile zaoszczędzisz 🙂
50 ODCIENI AGATU
Tak, jak chalcedon dzieli się na wiele pod rodzai, tak i agat możemy pogrupować w mniejsze zespoły. Wszystko zależy od koloru i struktury kamienia. Nim jednak przedstawię Ci taki podział wspomnę trochę o historii agatów.
HISTORIA I WŁASCIWOŚCI:
- Nazwa pochodzi od sycylijskiej rzeki Achates (obecnie Dirillo) na Sycylii, gdzie odkryto ten minerał.
- Agaty występują w wielu stonowanych odcieniach, posiadają charakterystyczne, nieregularne i pofałdowane pasma barw. Bardzo wiele agatów poddaje się farbowaniu na szalone odcienie, co praktykowano już w starożytnej Grecji i Rzymie, wyjątkowo profesjonalnie w Konstantynopolu. Przy porowatych okazach łatwo można rozpoznać barwienie, ponieważ w zagłębieniach pozostaje intensywniejszy kolor.
- Agaty powstają w pustkach i szczelinach, głównie skał wulkanicznych. Pasma powstają równolegle do szczeliny, w której wzrastały, jeśli pomiędzy kręgami agatu pozostanie przestrzeń, to nieraz wytwarzają się w niej kryształy ametystu, kwarcu dymnego lub górskiego. Mamy wtedy do czynienia z agatem z druzą.
- Agaty, to jedne z najstarszych minerałów znanych człowiekowi, cenili je starożytni Sumerowie i Egipcjanie – produkowali z nich amulety, naczynia obrzędowe i przedmioty ozdobne. Agat świetnie się do tego nadaje, bo występuje w dużych bryłach.
- Obecnie nadal jest surowcem wykorzystywanym do przemysłowej produkcji moździerzy (przydatne przy pracy z emaliami jubilerskimi), wałków do rozcierania farb i dysz do produkcji włókien syntetycznych.
- Agaty stosuje się także, do wygładzania płatków złota w tradycyjnej technice złocenia płatkowego. Swego czasu w Muzeum Pałac w Wilanowie miała okazję podejrzeć na żywo, jak się wykonuje takie złocenie.
- Grecy i Rzymianie rzeźbili z niego kamee i intaglio, w Rzymie popularne były jako element sygnetów. Na jeden z takich okazów trafiłam w Muzeum Biżuterii w Pforzheim. Artyści z lubością wykorzystywali wielobarwność agatów i rzeźbili je tak, aby wypukły wzór był jasny, a ciemniejsza część kamienia stanowiła tło.
- Agaty występują na całym świecie, podobno najwspanialsze okazy pochodzą z terenów Rio Grande do Sul w południowej Brazylii
RODZAJE AGATÓW
Postanowiłam przedstawić tylko najbardziej popularne z agatów, co by za bardzo nie zaśmiecać Ci umysłu 😉 Mam nadzieję, że ta lista będzie Ci pomocna w trakcie zakupu kamieni lub biżuterii z nimi.
AGAT MSZYSTY – posiada inkluzje (wrostki) chlorytu, tworzące zielone żyłki przypominające mech, najczęściej na mlecznym lub przezroczystym tle. Czasami owe mchy zyskują rudawo – brunatny odcień, a to dzięki domieszce żelaza.
AGAT DENDRYTOWY – posiada wzór przypominający wyschnięte drzewo lub połączenia neuronów 😉 zazwyczaj ma barwę kremowo – beżową z ciemno brązowym lub czarnym wzorem wytworzonym przez dodatek związków manganu i żelaza.
AGAT KORONKOWY – zdobi delikatny wzór najczęściej składający się z drobnych okręgów.
AGAT KRAJOBRAZOWY/ PEJZAŻOWY – ma wzór przypominający krajobraz
AGAT TURRITELLA – specyficzny agat, w którego strukturze uwięzione zostały muszle ślimaków zwanych Turritella
AGAT OGNISTY – jeden z najbardziej nietypowych agatów. Posiada charakterystyczną rdzawobrązową barwę, a po wypolerowaniu daje efekt iryzacji, zwanej wewnętrznym ogniem. Wtedy pod wpływem promieni słonecznych ujawnia się tęcza kolorów, intensywne oranże przechodzące w żółcienie i jaskrawe odcienie zieleni. Ta odmiana nie jest tak powszechna, jak wymienione powyżej, ponieważ w handlu występuje dopiero od końca lat 50′ XX w.
BIŻUTERIA HISTORYCZNA
Nie jeden okaz biżuterii z agatami miałam okazję oglądać na własne oczy, a jeszcze więcej rarytasów możesz odnaleźć w internecie. Sporo znajdziesz tam także przedmiotów użytku codziennego, jeśli można tak nazwać te wszystkie złotnicze cacuszka sprzed wieków. No i jeszcze agatowe figurki, mnie urzekła ta ryba i kangurek.
Mój podziw budzą szczególnie przestrzenne pojemniki rzeźbione w agacie, które mają tak cienkie ścianki, że bałabym się ich używać. Ach i te misterne gemmy, czyli wypukło rzeźbione wizerunki przeznaczone do oprawy jubilerskiej. Swego czasu były one bardzo modne, a i artysta przy ich tworzeniu mógł wykazać się prawdziwym kunsztem. Już czas na ogrom przykładów!
PUZDERKA, PUDEŁECZKA I KOLEKCJE KAMIENI
W trakcie ostatniego urlopu zawitaliśmy z małżonkiem do Drezna, oj działo się tam, działo się muzealnie! Obrazy, rzeźby, ceramika i ogrom maestrii złotniczej. Moją uwagę zwróciły, między innymi niewielkiej wielkości puzderka prawie w całości wykonane z kamienia, szczególnie że udało mi się trafić na wyprzedaż książek o artyście, tworzącym owe skrzyneczki. Nota bene, to nie jedyna kniżka, którą nabyłam w trakcie wyjazdu, ale o tym będzie kiedy indziej. Może wreszcie uda mi się uzupełnić trochę kategorię KSIĘGOZBIÓR JUBILERA, gdyż są tam tylko 2 pozycje, a u mnie na półkach jest aż 110 sztuk!!!
Wróćmy jednak do kamiennych pudełek, niektóre z nich były wykonane tylko z jednego rodzaju kamieni, tak jak te ze zdjęć powyżej. Natomiast trafiłam także na przykład stworzony z 77 kawałeczków różnych okazów!!! W środku znajdował się spis minerałów użytych w pudełku, a każdy z nich posiadał swój numerek także na jego powierzchni. Tego typu akcesoria były popularne w XVIII w., kiedy powszechnym hobby stało się kolekcjonowanie minerałów i tworzenie tzw: steinkabinett, czyli szafek z kamieniami.
Ufff… jak wiele tego było, ufff… ale cudowności niesłychane, uff… chyba czas już na kawę 😉 Nie ma to tamto, agat należy do jednych z najpopularniejszych kamieni ozdobnych, co widać po tych wszystkich przykładach zastosowania.